<<اصطلاحات سوختنی تنور و اجاق >>

آغاج: درخت

اودون: هیزم

اودون: کنده و شاخه درختان که جهت سوخت استفاده میشود.

پهین: پهن اسب و گاو و گوسفند( سرگین)

کرمه:سرگین حیوانات پس از سفت شدن

کوتوک: کنده درخت

کومور:ذغال

گون: در انواع مختلف

چورچوپ:خس و خاشاک

سئشمه’ قیغ:سرگین بز و گوسفند

یاناجاق: اقسام سوختنی ها

یاببا- تزح : سرگین حیوانات را خیس کرده و بصورت قرص مدور در روی دیوار گلی و یا زمین صاف میچسبانند و پس از خشک شدن در تنور و اجاق میسوزانند آنها را در محلی بنام (قالاخ) جمع میکنند که امروزه دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرد.

                       << اصطلاحات لوازم حمل و نقل و باربندی>>

باغ:بند و ریسمان-نخ بسته بندی-طناب نازک

خارال″خرل: ظرف کیسه ای بسیار بزرگ و گشاد بافته شده از کنف و پشم بز

طلیس: گونی بافته شده از الیاف کنف

طنف: طناب بافته شده از ریسمان و نخ پنبه ای که در باربری بکار میرود.

شریط: ریسمان مخصوص و طناب لباسهای شسته شده جهت پهن کردن روی آن.

قیطان-قایطان: نخ تابیده و بافته شده در اشکال مختلف

چاتی: ریسمان – بند- طناب

اورکن: نوعی طناب بسیار محکم و پهن و درشت بافته شده از پشم بز

چووال:( جوال) –کیسه ای کوچکتر از چووال گه برای حمل ونقل روی اسب یا الاغ بکار میرود.

               << اصطلاحات اسباب وآلات برنده>>

دیرمیق:شنکش و چنگال دسته بلند با شانه آهنی

دهره: آلت برنده برای قطع درختان و شاخه آنها و همچنین برای قطعه قطعه کردن گوشت مورد استفاده قرار میگیرد.           توخماق: پتک در انواع آهنی و چوبی

دیلم: اهرم فلزی

موشار: اره بزرگی که برای قطع درختان بکار میرود.( اره الواری)

مسمار: میخ بزرگ                    ناجاق: تبر کوچک

منگله: داس                             توخانج: چوبی تخته باریک و دسته گرد برای کوبیدن شستنیهایی از قبیل لباس کلفت و پشم استفاده میشود.

بالتا: تبر جهت بریدن شاخه درختان     پیچاق: کارد- چاقو- گزلیک      قمه:قمه

بئل: بیل               کلنتیر: نوعی داس با تیغه ای بلند و کشیده با دسته چوبی که برای درو علوفه مورد استفاده قرار میگیرد.                قیلینج:شمشیر            خنجل:خنجر

کوره:پارو                       قیرخلیق: قیچی مخصوص پشم چینی

تییه: کارد بی دسته – تیغه       کرکی:نوعی کلنگ 

قازما: کلنگ                      

هاچا: دو شاخه چوبی

شنه:وسیله ای دارای سه و یا چهار شاخه فلزی یا چوبی با دسته بلند که برای جابجایی علوفه و کاه و... استفاده میشود.

کرکی: نوعی کلنگ 

                << اصطلاحات قالیبافی و صنایع دستی>>

یوماق:گلوله نخ و پشم الوان

شیش: سیخ نوک کج

پیچاق: کارد

یون:پشم گوسفند

گوزم: پشم بهاره بسیار لطیف( پشم بره)

قزیل:پشم بز

پیتراق: غوزه خار چسبیده به پشم گوسفندان

تیفتک: کرک بسیار لطیف بز.

<<اصطلاحات اقلیمی و آب و هوایی>>

آق یئل:(بادسفید) بادی است که از سمت غرب آذربایجان میوزد و خاصیت آن باعث زود رسیدن محصول میشود.

مه یئل:باد مه از شرق وشمال آذربایجان می آید که بادی است مفید ومرطوب.

دومان یئل: همان چن است که بصورت توده های متراکم ابرهای سفید در بالای کوهستان پیدا میشود و علامت بارندگی برف در زمستان و باران سرد در پاییز و بهار است.

بورروغان:گردباد و طوفان که به آن تنوره هم میگویند.

سازاخ:نسیم سردی که از کوهستان به جلگه می وزد.

آیاز:آسمان بدون ابر و شفا ف و شبهای پر ستاره در زمستان را گویند. با پیداشدن این هوا در زمستان سرما بیداد میکند و بدنبال آن برف شروع به باریدن میکند.

اولکر:ستاره ثریا یا خوشه پروین که در میان مردم به اولکر مشهور است.

دولی:تگرگ و دانه های یخ که از آسمان میبارد.

شهله ماخ: رطوبت و نم نم باریدن را گویند بی آنکه بارندگی شدید باشد در چند دقیقه همه جا را خیس میکند مانندشبنمی سیل آساست که روی زمین مینشیند.

قیروو:شبنم یخ بسته در روی زمین- شاخه های درختان و مزارع.

خشه نم:وقتی در پاییز و بهار باران ببارد وزمین خیس شود به اندازه ای که خیش گاوآهن در رطوبت فرورود گویند باران خشه نم باریده است.

قوراخلیق:خشکسالی راگویند.

چن: مه غلیظ- چنلی: مه آلود-ابر مه آلود.

چووغون:طوفان کوچک- کولاک- بوران.

چیسگین:ریز یاغیشلی: ریزش باران ریز در مه غلیظ.

قره یئل:(باد سیاه) که از شمال شرقی می وزد و وزش این باد حالت سوزندگی دارد و با وزشش محصول را میخشکاند.

<< اصطلاحات جغرافیایی>>

گونی:آفتابگیر-در زبان ترکی گونی به معنای آفتابگیر و جبهه رو به خورشید کوهستان را گویند که در معرض تابش نور آفتاب باشد.

گوزی:محلی که آفتابگیر نباشد.

یوقوش:(یوخوش):گردنه- سربالایی- فراز به معنای گردنه کوچک و سربالایی کوهستانی است.

کوفشن:(کفشن):مزرعه کوچک پاره زمینهای پیرامون روستا که زیر کشت باشد.

کهل:(کوفول): طویله – آغل –محل نگهداری دامها و چهارپایان را گویند که در داخل تپه ها و کوهها توسط مردم کنده شده یا بطور طبیعی بشکل غار بوجود آمده باشد.

<< اصطلاحات مرتع و زمین کشاورزی>>

چول:صحرا-بیابان-زمین بایر که زیرکشت نرفته باشد.

زمی:مزرعه زیر کشت غلات و علوفه.

هامار:منطقه هموار و زمین صاف و مسطح قابل کشت.

آرخاج:مکانی در پناه کوه و تپه که گوسفندان را برای استراحت می خوابانند.

دمه:(قوزولوق) محل نگهداری بره های تازه به دنیا آمده.

گدیح- گدیه:گدوک-گردنه.

قایا- قیه:صخره و تخته سنگ بزرگ.

چانقیل:قوم – سنگریزه – شن.

<<اصطلاحات واحدهای وزن(آغیرلیق اولچولری) >>

مثقال: مقدار آن دو برابر وزن سکه های یک ریالی ناصرالدین شاهی یا برابر با پنج گرم است. وزن کمتر از مثقال یک نخود است هر24نخود یک مثقال است.

پونزا(پونزه): پنجه یک شانزدهم یک من هزار مثقال یعنی 5/62مثقال یا 5/12گرم.

چرک(چارک): یک چهارم یک من هزار مثقال یعنی 500 مثقال یا دو کیلو و نیم یا2500 گرم.

باتمان(من): یک من برابر هزار مثقال یا پنج کیلو گرم.(در میاب ده کیلو یک من است)

پوط:لغت روسی است که در زبان تکی و در مناطق روستایی آذربایجان رایج شده است. این مقدار وزن برابر است با 380/16کیلوگرم. وزن پوط بیشتر در میان خریداران پشم یا روغن و گندم متداول بوده است.

گیروانکا: مانند پوط لغت روسی است مقدارآن برابر است با88مثقال یا200 گرم.

یوک(بار): حداکثر وزنی است که یک چهارپای باربر(اسب-الاغ یا قاطر) بتواند آن را بدون خسته شدن به میزان یک منزل کوهستانی حمل کند.مقدار تقریبی آن برابر است با 75 کیلوگرم یا 15 من تبریز.

خلور( خروار): در دادو ستدهای بزرگ میان عمده فروشان و سوداگران رسم این است که اجناس سنگین مانند پشم و گندم وسیب زمینی-آرد وغیره را با وزن خروار خرید و فروش میکنند. هر خرواربرابر است با یکصد من 5 کیلوگرم تبریز.

<<اصطلاحات زراعت و لوازم گاو آهن و خرمن کوب>>

بویوندوروق:یوغ گردن گاو

یه هر:زین اسب

پالان: زین الاغ

باششاق:سنبل و خوشه و مجموعه سنبلهای گندم.

جارجار: وسیله خرمن کوبی

ول: تخته صاف و سنگینی که روی ساقه غلات توسط گاو یا اسب جهت خرد کردن آنها بحرکت در میآید .

هش:خیش-گاوآهن.

کوتان: خیش-گاوآهن.

چاتی-ایپ: طناب

جهره:ردیف چهارپایان جهت خرمن کوبی

شا شا لقا:شش حلقه- زنجیری کوتاه با شش حلقه درشت که خیش را به یوغ وصل میکند.

سامی: چوب کوتاهی که دوتای آنها از سوراخهای یوغ و از طرفین گردن گاو گذشته و با طنابی از زیر گردن گاو بهم وصل شده ویوغ را به گردن گاو میبندند.

<<نام واصطلاحات درختان>>

خزل: برگهایی که در پاییز میریزند و بعنوان علوفه گردآور میکنند-(برگ خشک درختان)

آلما: سیب(درخت)

آلی: درخت آلو

آرمود: درخت گلابی

آلچا: انواع درخت گوجه سبز

اریک: زرد آلو

ایگده: سنجد

ایت بورنی: نسترن( مه مه سیر)

بادام: درخت با دام

پیش پیشی:درخت بید مشک

جویز: جوز- گرد کان- گردو

حیوا: درخت به

سوود: بید

زریش: درخت زرشک

قره آغاج: درخت نارون

قلمه: درخت تبریزی(سپیدار)

گیلاس: درخت گیلاس

گیله نار: درخت آلبالو

ون آغاجی: درخت ون

<<گوی مونجوقی>>     = گویده نه وار = در آسمان چه هست؟

این بازی از بازیهای رایج بین نوجوانان بود ‚ به این صورت که تعدادی از نوجوانان باید هموزن و همسن خود را انتخاب نموده و به بازی ادامه میدادند. طرز بازی به این صورت است که دو نفر بصورت پشت به پشت قرار گرفته و دستان خود را در دستان همبازی خود قلاب کرده یکی رو به طرف زمین قرار می گرفت و دیگری رو به آسمان اولی از دومی می پرسد نامت چیست؟ دومی میگوید کارخانه‚ اولی می گوید: مرا بلند کن تا پشت بام آنکسی که بلند کرده است می پرسد در آسمان چیست؟ جواب می شنود ( گوی مونجوقی) یا تیله ی آسمان ( منظور ازتیله ماه است) و او نیز از کسی که به زمین نگاه میکند می پرسد: در زمین چه هست؟  و او در جواب می گوید: (یئر مونجوقی) این پرسش و پاسخ تند و تند تکرار می شود تا یکی خسته شود و بازی را ببازد.

                                   << جیزیق آتماق یا آشیق اویونی>>

این بازی در قدیم بسیار رایج بود. در این بازی تقریبا همه گروه های سنی شرکت می کردند. آشیق عبارت است از قطعه استخوان کشگک زانوی گوسفند/ بز یا بره بود که توسط جوانان و حتی بزرگان برای بازی جمع آوری می شد و بعضی ها حتی آنها را رنگ آمیزی نموده و برای بازی آماده می نمودند و طرز بازی آن بدین صورت بود: در وسط زمینی به شکل دایره خطی کشیده می شد و آن دایره در کادر مستطیل شکلی قرار می گرفت. این بازی بین 2 الی4 نفر در زمین همواری اجرا می شد. هر بازیکنی بطور مساوی مثلا 3یا4 یا5 آشیق در وسط دایره به صورت افقی می چیدند . شروع کننده بازی که توسط قرعه تعیین می شد با  سقه که عبارت از آشیق بزرگتری نسبت به آشیقهای چیده شده بود و گاها داخل آنرا نیز سرب اندود می کردند تا زور بیشتری داشته باشد به آشیقهای چیده شده نشانه روی کرده و از فاصله پشت خط مستطیل به آنها ضربه ای میزد. اگر چنانچه سقه به آنها اصابت می کرد و یکی از آنها را از خط مستطیل بیرون می انداخت آن آشیق از آن شروع کننده بازی بودو همچنین آشیق های پراکنده شده اگر به فاصله یک وجب از خط دایره داخل کادر خارج می شد ند ضارب با سقه توسط 3 انگشت دستش و با فشار دادن آن باید می توانست از خط کادر مستطیل بیرون کند تا برنده شود به این عمل(چرتماق) می گفتند.بازیکن باید تک تک این آشیق ها را بزند و از خط خارج کند تا برنده شود و اگر نفر اول نتواند آنها را از خط تعیین شده خارج کند نفرات بعدی به ترتیب نوبت این بازی را ادامه می دهند تا تمام آشیق ها از زمین بازی خارج شوند.در آنصورت بازی تمام می شدو دوباره بازی دیگری از سر گرفته می شد.لازم به توضیح است که سقه از آشیق پای راست تعیین می شود مگر اینکه شخص بازیکن چپ دست باشد از سقه چپ استفاده می کنند.

                                  <<آشیق سووور ماق>>

نوع دیگری از بازی با آشیق معمولا بین 2 یا 4 نفر انجام می گرفت. مثلا بازیکن از هر نفر یک یا دو آشیق به طور مساوی می گرفت و آنها را از بلندی به زمین رها می کند و به این بازی آشیق سووور ماق می گفتند. بازی کننده قبل از رها شدن آشیق ها به زمین مالکیت خود را نسبت به آشیق رها شده اعلام میکند. مثلا می گوید اگر قسمت جیک بود مال من یا قسمت تا وا و یا اوچی یا بوک چون آشیق از چهار بعد تشکیل شده است و هر بازیکنی باید یک طرف آن را برای مالکیت خود اعلام می کرد و همان را از زمین بر می داشت . بدین صورت بازی تا تمام شدن آشیق های بازیکنان ادامه می یافت.