دهی جزء حومه بخش زنوز شهرستان مرند واقع در 19 هزارگزی شمال مرند و 3 هزارگزی شوسه و خط آهن مرند به جلفا. موقع جغرافیایی آن جلگه و سردسیر است . سکنه آن 519 تن . آب آن از چشمه و قنات میباشد. محصول آن غلات ، پنبه ، زردآلو. شغل اهالی زراعت و گله داری است . راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).(البته هم اکنون جزء بخش مرکزی می باشد.)

****************

قره تپه روستایی در 20 کیلومتری شمال شهرستان مرند واقع است. سد خاکی ، قناتهای عباس آباد، پولاتدی و دیزه از مناظر چشم نواز این روستا به شمار می رود. معروفترین میوه های اینجا زردآلو،سیب و سنجد می باشد.

این روستا در استان آذربایجان شرقی شهرستان مرند واقع است و حدود 6000 نفر جمعیت دارد.نام این روستا در زبان مردم چند معنی دارد:
1- گلین در در فارسی به معنی عروس میباشد که بعضی از مردم معتقدند که در زمانهای قدیم عروس  مومنی بوده که به دلایل خاصی از خدا تقاضا کرده که او را به پرنده یاسنگی تبدیل کند. خدا هم در برابر این تقاضای او را به سنگی تبدیل میکند که به خاطر همین به این نام نهاده شده است.
-2 بعضی دیگر معتقدند به خاطر اینکه سنگ بزرگی در حال افتادن به طرف روستا است( داش دوشن) آنرا گلن قیه یعنی سنگی که در حال افتادن است نامیده اند.
3-قیه به معنی صخره و گلین در لغت به معنی زیبا  نیز است که اعتقاد برخی دیگر به این است که زیبا بودن سنگهای کوههای کنار این روستا باعث شده که مردم آن را به این نام بنهند.

روستای گلین قیه از نظرموقعیت جغرافیایی در موقعیت بد هم نباشد در موقعیت خوب هم نیست

این روستا در  حدود 35 گیلومتری شهرستان مرند میباشد (مرند از شهرهای اذربایجان شرقی< تبریز> میباشد ) این روستا با توجه به تصاویری که گوگل ارت نشان میدهد درموقعیت مرکزی روستاهای اطراف خود قرار دارد و بزرگترین روستای ان منطقه نامیدهمیشود حدودآ 1000 خانوار دارد و 4000 هزار نفر هم جمعیت البته این امار دقیق نیست وبرای 3 سال پیش یعنی سال 1386 میباشد مساحت این روستا حدودآ 25 گیلومتر مربع میباشداز مناطق کوهستانی و بی اب به شمار میرود و ...

این روستا در اصل طبق نقشه راه و ترابری از روستا هایشهر جلفا به شمار میرود اما چرا برای مرند حساب میشود را دقیقآ نمیدانم امااحتمالاتی که برخی ها اعلام میدارن این است که چون این روستا در موقعیت مرکزی سایرروستاها قرار دارد و انها برای حل مشکلات مثل مدرسه و غیره به این روستا مراجعهمیکنند و خود شهر جلفا به مرند در هنکام مشکل مراجعه میکند صلاح بر ان دیدند که بهطور مستقیم زیر نظر شهر مرند باشد اما این کفته را دقیقآ مطمعن نیستم که چقدر صحتدارد

کم مردان بزرگی این روستا نداشت بهمانند خلیل خان

روزهای زیادی این روستاگذرانده ومردانونامردانزیادی را به خود دیده که میتوان از انها به خلیل خان اشاره کرد

خلیل خان مرد بزرگ کلین قیهکه در سالهای دور افتخاراتی برای ما به میراث کذاشته این مرد در حالی که به ماننددیگر مردم زندگی میگرد اما تفاوتی با انها هم داشت و این تفاوت چیزی نبود جز غرورجز مردانکی و ... زمانی که روسها به ایران حمله کردند خلیل خان در حالی که ستار خانو باقر خان در تبریز به دفاع از تبریز پرداخته بودند ان هم به سهم خود به دفاع ازاین روستا پرداخت و نام خود را اوازه زبانها کرد او بسیار مشکل برای روسها به باراورد تا انها تصمیم گرفتند این مرد را از صفحه روزگار حذف کنند و برای این کار چندبار به روستا امدند اما موفق به گرفتن او نشدند اما در یک روز پاییزی که به روستاامده بودند 2 یا 3 نفر از اهالی روستا که همان نامردها نامیده میشوند و 2 نفر هم ازانها هنوز زنده هست خانه او و مخفیگاه او را به روسها نشان دادند انها برای گرفتنمرد نامدار ما تلاش زیاد کردند و اخر سر که نتوانستند او را بگیرند خانه درویشی اورا با بی رحمی اتش کشیدند و روستای ما را ترک کردند بعدها حدودآ 10 روز بعد که خلیلخان فهمید چه کسانی خانه و مخفیگاه او را به روسها گفته اند تصمیم به ترک روستا کردو زندگی در دل سنگها را به زندگی در دل مردان  یا بهتر بکم نامردان سنک دل ترجیحداد و به دل کوه ها پناه برد تا پیمانه عمرش به سرنجام رسید مرقد ان بزرگ درقبرستان ان روستا هست که سالی یک بار هم غبار روبی نمیشود

سوال؟ مگر بچه ها نوه و نوادههای این مرد کجا هستند که ارامگاه او به چنین روزی افتاده چه مردانی رفتند و چه مردنماهایی جای انها را گرفتند

گلین قیه یا گلن قیه کدام یک ؟

گلینقیه یا گلن قیه از دیر باز بر سر نام شبهه داشته و دارد اما اطلاعات من در این مورداین روستا این شبهه ها را صفر هم نکند به نزدیگیهای صفر میرساند

1ـ گلن قیه 

 برخی ها بر این باورند چون سنک بزرگی در حال پایینامدن از روستا هست و هر ان احتمال آوار ان بر سر روستا میباشد نام این روستا گلنقیه که معنیش (سنک در حال امدن) میباشد که منظور همان سنک است اما منبع موثقی نداردو تقریبآ در حد رعد این ادعا هست .

2- گلین قیه

اما نام گلین قیه از اسناد معتبری برخوردار است برخی هامیگویند که در کوه این روستا عروس سنکی وجود دارد و بر همین اساس نام این روستا بهگلین قیه که منیش (عروس سنکی) نام گذاری شده که این ادعا هم منبع موثقی ندارد و درحد رعد شدن هست چون هنوز کسی پیدا نشده این عروس سنکی را ببیند .

3 - اما گلین قیه و چرا گلین قیه و سندمعتبر

حتما میدانید که اصل نژاد مردم روستا از روستای ( داشهرزند ) میباشد در سالهای دور زمانی که روستای ما حتی یک نفر هم ساکن نداشت پسر درروستای داش هرزند عاشق دختر یک خان میشود پسره از قرار معلوم فقیر بوده و دختره همدختر خان اما دختره هم او را دوست داشت وقتی پسره به خواستگاری او میرود به او جوابنه میدهند انها یعنی دختر و پسر تصمیم میگیرند از روستا خارج شوند که هنوز هم اینرسم هست و بعضی از دختر و پسرها با هم فرار میکنند و به زندگی خودشان بپردازند واین کار را هم میکنند اما برادرهای دختره انها را پیدا میکنند و خواهرشان را از اوپس میگیرند و او را تهدید میکنند که اگر تکرار کنی میکشیمت یک سال میکذرد و ایناتفاق دوباره روی میدهد بزرگان روستا با هم جمع میشوند تا برادرهای دختره را راضیکنند که انها همدیکر را دوست دارند چرا مزاحم زندگیشان میشوید اما انها قبولنمیکنند تا بعد از چند روز فکری به سرشان میزند و قبول میکنند که انها با هم زندگیکنند به شرطی که از این روستا یعنی داش هرزند بیرون بروند و در جایی خانه بسازند کههیچ کس در انجا نباشد به خیال اینکه خواهرشان تا حالا سختی ندیده و چند روزی سختیببیند خودش پشیمان شده و بر میگردد  دختر و پسر که حالا زن و شوهر شدند قبول میکنندو به محل روستای کلین قیه میروند و برای اولین بار و به عنوان اولین زن و مرد درانجا زندگی میکنند البته چون خانه نداشتند به دل کوه پناه میبرند اما روزها میکزردو دختره به خوشی به زندگی ادامه میدهد این موضوع برادرانش را ازار میدهد و انهاتصمیم میگیرند که اور را مسغره کنند شاید برگردد و به او میکویند به عروس تازه بکندعروس کی هستی میکه عرس فلانی هستم و تو باید بگی  من عروس کوه ها هستم بدبخت عروسسنگی (قیه گلینی) اما باز دختره با شوق به زندگی ادامه میدهد و این حرفها بر اوتاپیر نمیکذار بعد از سالیان دراز نواده های ان زن و مرد برای اینکه مادرشان ووفاداریش را به همه نشان دهند نام روستایشان را گلین قیه همان سخنی که برادرانشبرای اذیت او استفاده میگردند نام کذاری میکنند تا همکان بدانند مادرشان چه زنفداکاری بوده و تا حالا این نام تغییر نیافته و امیدوارم هیچ روزی هم تغییر نکندچون افتخاری برای ما هم محسوب میشود

روستاهای ماسوله، ابیانه و پالنگان از زیباترین روستاهای ایران هستند. روستاهایی که نام و آوازه آنها به تمام جهان رسیده است. اما زنوزق باوجود این که تمام ویژگیهای این روستاها را یکجا در اختیار دارد هنوز ناشناخته و گمنام است. روستایی پلکانی مانند ماسوله، سنتی، مهربان و غرق در رنگ مانند ابیانه و محصور در بین کوههای بلند مانند پالنگان.
زنوزق تاریخی‌ترین روستای پلکانی ایران است که در مجاورت شهر زنوز قرار دارد. روستایی با 4 هزار جمعیت.با این که روستای زنوزق به گواه کارشناسان دولتی و خصوصی از بالاترین پتانسیل بالقوه در مباحث گردشگری برخوردار است اما گمنامی این روستا به واسطه عدم معرفی مناسب از سوی کارشناسان دولتی باعث شده است فعالیتهای متمرکز برای ارتقا وضعیت این روستا در مباحث گردشگری بسیار کم رنگ و کم اثر باشد.به طوری که این روستا علاوه بر میزبانی گردشگری نامتمرکز حتی به جز موارد نادر مورد بازدید جدی مسئولان دولتی قرار نگرفته است.

روستای هرزند در دهستانهرزندات خاوری از بخش مرکز شهرستان مرند، یکی از جالب ترین و دیدنی ترین قلعه هایتاریخی آذربایجان را در خود جای داده است.
در این دهستان دو روستا به نام هایهرزند جدید و هرزند عتیق وجود دارد. روستای هرزند جدید در شمال شهر مرند بین شهرهایمرند، زنوز، جلفا و دهستان دیزمار باختری واقع شده و فاصله اش تا مرند 32 کیلومتراست. در مورد وجه تسمیه هرزند جدید و عتیق در کتاب های تاریخی و منابع تحقیقی، چنیناظهار نظر شده است:«کهن هرزند یا هرزند عتیق یا (داش هرزن) قریه ای است که بر کمرهآفتابگیر کوهی در محال هرزندات بین علمدار و مرند واقع شده است و راهی سخت وکوهستانی در قدیم داشت که مسافرت به آن جز با اسب و الاغ و با پای پیاده میسر نبود،این قریه رو به ویرانی رفته و اکنون جز خانواری چند در آن باقی نمانده است و غالبساکنین آن به قرا مجاور و مخصوصا به قریه جدید البنایی بنام (گلن قیه) یا (تخته سنگفروآینده) مهاجرت نموده اند. اهالی قریه کهن هرزن و گلن قیه بیش تر زراعت پیشه اندو به لهجه مخصوصی سخن می گویند که به قول خود آنان (گوورزانی لو) و بنا به معروفزبان هرزندی نامیده می شود. این لهجه به تلاتی بسیار نزدیک است و فقط اختلاف مختصریمیان آن ها موجود می باشد. درباره لفظ هرزن سخنان زیادی گفته اند، پاره ای تصورنموده اند که صحیح آن هرزند، به معنی «سرزمین پر آب» می باشد. چرا که «هرز» به معنیآب فراوانی که بلااستفاده بماند و «اند» یکی از ادوات مکانی می باشد،همان طور که درنام های نهند، اوند، سهند و نظایر آن ها دیده می شود.» این نظر پذیرفتنی نیست چه درمتن سند ترک دعوانی که میان فرزندان خواجه رشیدالدین فضل اله همدانی و کدخدایانهرزن در خصوص دو دانگ از اراضی و مزارع منطقه در سلخ ماه ربیع الثانی سال هفتصد ونود و یک هجری (791 هـ. ق) به رشته تحریر در آمده نام هرزن عتیق به صورت «کین هرز» و «هرزن قدیم» ذکر شده است. جمعی گمان می کنند تلفظ محلی هرزن (به ضم هـ) صحیح و بهمعنی سرزمین آفتابگیر است. چرا که در لهجه های آذری حرف (خ) غالبا به (ه) مبدل میشود و هر به معنی (خور) یعنی آفتاب می باشد در صورتی که در لهجه هرزنی آفتاب را (روژ) می کویند نه (هر). عده ای دیگری نیز معقدند که هرزن و ارزین هر دو یک کلمه وبه یک معنی و اسم، منسوب کلمه (ارس) می باشد. منتهی در نتیجه مرور زمان و کثرت تلفظبه همین صورت در آمده است. اما این حدس و توجیه نیز درست به نظر نمی رسد چرا که دراکثر نقاط آذربایجان با روستاهایی به نام های (هرزن، ارزنق، هرسین، مرسین، هرسی) برخورد می شود که نه در ارسباران واقع شده اند و نه با رود ارس ارتباطی می توانندداشته باشند. زبان مردم منطقه هرزندات در حال حاضر ترکی آذری است، اما به زبان تاتینیز گفتگو می کنند که باقیمانده و تحول یافته زبان مادی و دارای ریشه آریایی بودهکه مورخین و سیاحان و جغرافی نویسان اسلامی و عرب آن را فارسی (ایرانی) و فهلوی وآذری خوانده اند. بقایای زبان تاتی در روستاهای بسیار کهن آذربایجان در گلن قیه،کرینگان، مردانقم، هرزند جدید و عتیق و در خلخال در روستاهای شال، دورو و خمس هنوزهم وجود دارد. وجود بقایای زبان دیرین و کهن تاتی دلیلی بر تاریخی بودن روستاهایهرزند بوده و به تمام آثار و بقایای تاریخی این منطقه حیثیت تاریخی می بخشد. یکی ازآثار تاریخی و کهن دهستان هرزندات، قلعه با ارزش و مهم سن سارود است که در ششکیلومتری کاروانسرای تیموری معروف به «آیراندایبی» که خود در 26 کیلومتری شمال مرنداست بر روی پشته سنگی مرتفع بین دو بازوی رودخانه واقع است. این قلعه در جنوب روستاو در میان باغات بر بلندی بنا شده است. قلعه سن سارود بقایای قلعه ای متعلق بهدوران قرون وسطای می باشد که گویا در قرن های 13 و 14 میلادی (قرن هفتم و هشتمهجری) بنا شده است. اما در قسمت خاوری آن تخته سنگ های بزرگی قرار دارد که نشانهبناهای قدیم تری است که قدمت آن شاید به دوران های کهن تاریخی برسد. امتداد حصارهایدفاعی هنوز از سطح زمین نمایان است. به علاوه قسمت هایی از دیوار تا ارتفاع زیادیپابرجا می باشد و آثار برج های نیم استوانه ای پیش آمده، در آن حصار دیده می شود. در محوطه داخلی قلعه، پی و اساس چند اطاق که در جوار هم و عمود بر یکدیگر بوده اندکاملا نمایان است. تمام دیوارهای قلعه سن سارود از سنگ لاشه و ملاط گل و آهک ساختهشده که به آن ساروج گویند. در جنوب قلعه قبرستان قدیمی اسلامی و بقایایی از پی هایساختمانی قرار دارد که به«پیرحسن» معروف است. ظاهرا این مکان گوشه عزلت زاهدمسلمانی بوده است که امام زاده حسن در مجاورت آن مدفون است. به نظر می رسد که قلعهسن ساورد مامن طایفه ای اسلامی یا مسکن یکی از اشراف ارمنی بوده باشد. زیرا اینقلعه تقریبا در مرز خاوری ارمنستان واقع شده است. در جنوب خاوری قلعه سن ساروداثرات و جای پاهایی وجود دارد که می توان گفت با توجه به این که در قدیم با حفر وکندن علائمی جهت رویت و رصد ستارگان استفاده می کردند با توجه به آن مسایل می توانگفت که این علایم هم برای همان منظور ساخته و کنده شده باشد و دایره البروج ستارگانرا با چنین نشانه هایی می توانستد ترسیم کنند. تعدادی از اهالی دهستان هرزنداتنظربه شدت تعصب و علاقه به خاندان امامت و ولایت در بسیاری از آثار تاریخی و کهنباستانی، نشانه هایی از مقام والای امامت را تجسم و تصور کرده و روایت ها وداستانهای مذهبی گوناگونی را در اذهان خود خلق نموده اند که این روایتها را اهالیمحل با آب و تاب نقل مجالس و محافل ساخته اند. از جمله اعتقاد دارند که قلعه سنسارود توسط حضرت علی (ع) فتح شده است باید گفت که این موضوع در هیچ یک از منابعتاریخی ذکر نشده است و هرگز حضرت علی (ع) به آذربایجان سفر نکرده اند تا قلعه سنسارود را نیزتصرف نمایند. به علاوه فتح آذربایجان ثبت و توسط مسلمین در زمان خلافتخلیفه دوم انجام گرفته و تمام جرئیات این فتوحیات ثبت و ضبط شده است و هرگز نامی ازحضرت علی (ع) در فتح قلعه سن سارود نیامده است. آثار و علائم نشان می دهد که قلعهسن سارود مربوط به قرون اولیه اسلامی است و معماری آن نیز مطابق با شبیه معماریدوره اسلامی می باشد و آن، از کچ کاری های داخل قلعه که در اثر کنده کاری ها نمایانشده کاملا مشهور است.