سفارش تبلیغ
صبا ویژن
 تعداد کل بازدید : 810503

  بازدید امروز : 385

  بازدید دیروز : 554

میاب دان بیر سس

 
جویای دانش در کنف عنایت خداوند است . [پیامبر خدا صلی الله علیه و آله]
 
نویسنده: ابوالفضل روزی طلب ::: شنبه 93/9/15::: ساعت 2:1 صبح

صطلاحات واحدهای وزن

<<اصطلاحات واحدهای وزن(آغیرلیق اولچولری) >>

مثقال: مقدار آن دو برابر وزن سکه های یک ریالی ناصرالدین شاهی یا برابر با پنج گرم است. وزن کمتر از مثقال یک نخود است هر24نخود یک مثقال است.

پونزا(پونزه): پنجه یک شانزدهم یک من هزار مثقال یعنی 5/62مثقال یا 5/12گرم.

چرک(چارک): یک چهارم یک من هزار مثقال یعنی 500 مثقال یا دو کیلو و نیم یا2500 گرم.

باتمان(من): یک من برابر هزار مثقال یا پنج کیلو گرم.(در میاب ده کیلو یک من است)

پوط:لغت روسی است که در زبان تکی و در مناطق روستایی آذربایجان رایج شده است. این مقدار وزن برابر است با 380/16کیلوگرم. وزن پوط بیشتر در میان خریداران پشم یا روغن و گندم متداول بوده است.

گیروانکا: مانند پوط لغت روسی است مقدارآن برابر است با88مثقال یا200 گرم.

یوک(بار): حداکثر وزنی است که یک چهارپای باربر(اسب-الاغ یا قاطر) بتواند آن را بدون خسته شدن به میزان یک منزل کوهستانی حمل کند.مقدار تقریبی آن برابر است با 75 کیلوگرم یا 15 من تبریز.

خلور( خروار): در دادو ستدهای بزرگ میان عمده فروشان و سوداگران رسم این است که اجناس سنگین مانند پشم و گندم وسیب زمینی-آرد وغیره را با وزن خروار خرید و فروش میکنند. هر خرواربرابر است با یکصد من 5 کیلوگرم تبریز.

<<اصطلاحات زراعت و لوازم گاو آهن و خرمن کوب>>

بویوندوروق:یوغ گردن گاو

یه هر:زین اسب

پالان: زین الاغ

باششاق:سنبل و خوشه و مجموعه سنبلهای گندم.

جارجار: وسیله خرمن کوبی

ول: تخته صاف و سنگینی که روی ساقه غلات توسط گاو یا اسب جهت خرد کردن آنها بحرکت در میآید .

هش:خیش-گاوآهن.

کوتان: خیش-گاوآهن.

چاتی-ایپ: طناب

جهره:ردیف چهارپایان جهت خرمن کوبی

شا شا لقا:شش حلقه- زنجیری کوتاه با شش حلقه درشت که خیش را به یوغ وصل میکند.

سامی: چوب کوتاهی که دوتای آنها از سوراخهای یوغ و از طرفین گردن گاو گذشته و با طنابی از زیر گردن گاو بهم وصل شده ویوغ را به گردن گاو میبندند.

<<نام واصطلاحات درختان>>

خزل: برگهایی که در پاییز میریزند و بعنوان علوفه گردآور میکنند-(برگ خشک درختان)

آلما: سیب(درخت)

آلی: درخت آلو

آرمود: درخت گلابی

آلچا: انواع درخت گوجه سبز

اریک: زرد آلو

ایگده: سنجد

ایت بورنی: نسترن( مه مه سیر)

بادام: درخت با دام

پیش پیشی:درخت بید مشک

جویز: جوز- گرد کان- گردو

حیوا: درخت به

سوود: بید

زریش: درخت زرشک

قره آغاج: درخت نارون

قلمه: درخت تبریزی(سپیدار)

گیلاس: درخت گیلاس

گیله نار: درخت آلبالو

ون آغاجی: درخت ون

 

+ نوشته شده در  پنجشنبه بیست و چهارم فروردین 1391ساعت 12:36  توسط احد علمی  |  نظر بدهید

نام و اصطلاحات دامی

<< نام و اصطلاحات دامی>>                             << انواع و اقسام گاو>>

املیک: بره شیرخوار                                                        جونگه:گوساله نر-گاو نر دوساله

ارکک شیشک: گوسفند نر یکساله.                                       چاغال: به گاوی که نوک دمش سفید باشد

کورپه: نوزاد گوسفند                                                        میگویند.

قوزی: بره                                                                     اوکوز: گاو کار

قوچ: گوسفند نر سه ساله                                                    اینک: گاو شیر ده

اوگج: گوسفند نر چهار ساله                                                بیزوو: بچه گاو-گوساله

بورمانج: گوسفند عقیم شده جهت پرواربندی                            دانا: بچه گاو یکساله

بورماج: گوسفند عقیم                                                        کله: گاو نر

قویون: گوسفند ماده ( میش)                                                دوگه: گاو مادر دو ساله

ازمان: گوسفند نر پرواری چند ین ساله.                                 << انواع و اقسام اسب>>

توخلو(توخلی): بره علفخوار.                                               آت: اسب

کوره: گوسفندی که گوشهایی کوتاه دارد.                                مادیان: اسب ماده

قمر                                                                              آیقیر:(ایلخی یا قوشولان ائرکک آت)اسب

بره(قویون ساغیلان یئر): جایگاهی که شیر گوسفندان را میدوشند. نری که با گله ماده اسبها قاطی شده باشد.

<< اقسام و انواع بز>>                                                        دای: بچه اسب از نوع نر

ارقلی( آرقلی): بز شاخدار.                                                     دایچا: بچه اسب- کره اسب

گئچی: بز

چپیش:بره بز- بچه بز                                                             << انواع الاغ-اوزون قولاخ>>

اولاخ: بچه بز                                                                       ائشک: الاغ- خر

دوبور: بز نر                                                                        سوپا: کره الاغ یکساله.

تکه: بز نر یکساله                                                                 قودوخ: کره الاغ

کولا: بز بی شاخ- به سگ دم کوتاه نیز میگویند.                            کوروخ: کره الاغ

اووورساق: حیوان شیردهی که بیش از یکسال شیر دهد.                  خکی ائشک: الاغ تنبل و از کارافتاده-

<<انواع سگ>>                                                                 خاکستری رنگ

ایت: سگ

قانجیخ: سگ ماده

کولا: سگ دم بریده

انیک: بچه شیرخوار بزرگتر از توله.

<<انواع پرندگان شناخته شده در میاب>>

آلا بولبول: بلبل در انواع مختلف                                     آغاج دلن: دارکوب

آلاقارقا: کلاغ سیاه و سفید                                            چالاغان:نوعی کرکس

آری قوشی: پرنده زنبور خوار                                       آلا پاخلا: از انواع کفترچاهی

باغری قره(ببو):                                                        یا کریم:یا کریم

بلدرچین: بد بده                                                           سونا کهلیک: کبک دری

بایقوش: جغد                                                              چول اوردکی:اردک کوهی

سار:پرنده ای است حشره خوار.                                     حاجی لک لک: حاجی لک لک.

دورنا:درنا

کد قوشی: گنجشک

ککلیک: کبک(سه نوع آن مشاهده شده است)

گورچین: کفترچاهی

گئجه قوشی: مرغ شب( شباویز)

قجیر:کرکس

قیرقی: قرقی( باشه)

قجله: زاغی(غلیواج)

قومری: قمری

قره قوش: گنجشک سیاه( کوچکتر از کلاغ سیاه)

قاران قوش: شاهین ( چالاغان)

چوبان آلادان: نوعی گنجشک

چلچله: پرستو

 

+ نوشته شده در  دوشنبه چهاردهم فروردین 1391ساعت 14:6  توسط احد علمی  |  نظر بدهید

اصطلاحات قالیبافی و صنایع دستی

<<اصطلاحات قالیبافی و صنایع دستی>>

یوماق:گلوله نخ و پشم الوان

یون:پشم گوسفند

شیش: سیخ نوک کج

پیچاق:کارد

گوزم: پشم بهاره بسیار لطیف(پشم بره)

قزیل: پشم بز

پیتراق:غوزه خار چسبیده به پشم گوسفندان

تیفتک: کرک بسیار لطیف بز

<<اصطلاح کلمات روسی که وارد زبان روستایی شده است>>

لاپیتگا:نوعی بیل

هاتیشگا:پنجره

هاتیشگا: لی لی کردن

قوروشقا:نوعی لیوان

دوروشقا: گاری- درشکه.

<<اصطلاحات زراعت و معیارهای مختلف وزن وحجم>>

جوت:(جفت)قدرت کارایی یک گاو را که برای امور زراعتی مورد استفاده قرار میگیرد به دو واحدبرابر تقسیم میکنندکه هر قسمت را یک جفت یا جوت میگویند.

اوکوز:(گاو)یک راس گاو نر قدرتمند که به کار کشت آید.یاریم اوکوز+بیر اوکوز+ایکی اوکوز=نیم گاو+یک گاو+ دوگاو.

باتمان: مقدار زمینی است که قدرت بار آوردن و کاشت یک من تبریز(5کیلو)بذر وتخم را داشته باشد.

دابباخ:(تب فکی) انگل بیماری در سم و پای دامها و زبان و دهان آنها که تولید زخم میکند.

<< اصطلاات بیماریهای سنتی و محلی>>

یارا: زخم                                       قوتورلوق: بیماری جرب وگال

قره یارا:سیاه زخم                           قیزیشما:تب سرماخوردگی

چوزه: جوش                                  قارین بورما:دل پیچه-شکم درد

چیبان: دمل- کورک                         قان قوشماق:استفراغ خون از معده وروده

ساریلیق:یرقان-زردی.                     قان گئت ماخ: خونریزی

سانجی: دل درد- درد                        تریخ: اسهال

ستلجم: سینه پهلو- ذات الریه               اوچوق : تبخا ل

سویوق دیمه:سرماخوردگی                ایت دیر سگی: گل مژه

قیزدیرما: تب مالاریا                        قاشینما: خارش.

قولوش: کمر درد- قولنج

قیزیلجا: سرخک

چیچک:آبله

تیترتمه: تب و لرز

اورک دویونمه: تپش قلب

 

+ نوشته شده در  یکشنبه سیزدهم فروردین 1391ساعت 22:32  توسط احد علمی  |  نظر بدهید

اصطلاحات واحدهای طول

<<اصطلاحات واحدهای طول>>(دولما اولچی لری)

آغاج:(فرسنگ) فرسخ: مقدار راهی که یک آدم معمولی در بیابان و کوه و یا جاده به حالت پیاده بدون خستگی و در حالت معمولی بتواند در مدت یکساعت طی کند. هر آغاج یا فرسنگ برابر با 6 کیلومتر است.

منزل:( خانه- استراحتگاه) مقدار راهی است که یک آدم پیاده یا یک راس چهارپای باربر بدون خستگی خود و چهارپایانش بتواند در یک روز طی کند را یک منزل گویند.این مقدار راه معمولا 3 تا 5 فرسنگ یا16 تا30 کیلومتر است که در مدت 5 ساعت باید طی شود.

دورت بارماق:( چهار انگشت) پهنای چهار انگشت بهم چسبیده است از انگشت سبابه تا انگشت کوچک.

قاریش:(قریش) وجب: طول آن از نوک انگشت کوچک تا نوک انگشت شصت درحالیکه همه انگشتان کاملا باز باشد.

آرشین:( گز-ذرع):اگر یک دست انسان کاملا بصورت کشیده در امتداد شانه قرار گیرد و سر انسان کاملا رو به شانه اش باشد از نوک بینی تا نوک انگشت میانی دست کشیده را یک آرشین یا گز حساب میکنند.

اووج:(کف دست): مقدار گندم یا آردی که در یک کف دست در حالیکه همه انگشتان بهم چسبیده باشد و دو دست حالت یک ظرف و کاسه را به خود میگیرد.

بیرآل:(یک دست): واحد اندازه گیری آب چشمه یا جویبار و نهر که در مجرای معمولی آب و قنات جریان دارد بیرآل میگویند.

<< اصطلاحات جغرافیایی>>

گونی:آفتابگیر- در زبان ترکی گونی به معنای آفتابگیر و جبهه رو به خورشید کوهستان را گویند که در معرض تابش نور آفتاب باشد.

گوزی: محلی که آفتابگیر نباشد.

یوققوش:(یوخوش):گردنه-سربالایی- فرازبه معنای گردنه کوچک و سربالایی کوهستانی است.

یئنیش:سرپایینی مخالف یوخوش.

قوروق:(حفاظت شده) به منطقه حفاظت شده وممنوعه میگویند.

کوفشن:(کفشن):مزرعه کوچک پاره زمینهای پیرامون روستا که زیر کشت باشد.

کهل:(کوفول): طویله-آغل-محل نگهداری دامها و چهارپایان را گویند که در داخل تپه ها و کوهها توسط مردم کنده شده یا بطور طبیعی بشکل غار بوجود آمده باشد.

<<اصطلاحات وسایل حمل و نقل و آب واشیا>>

تولوق:نوعی خیک از چرم و پوست گوسفند و لاستیک-مشک.

سطیل: سطل.

ودیره:نوعی سطل دهان گشاد.

نهره: خیک.

داغارجیق: کیسه چرمی و انبان پوستی.

هیبه: توبره بافته شده از پشم رنگین.

خورجون:(خورجین): بافته شده از نخ پشمی.

 

+ نوشته شده در  چهارشنبه بیست و چهارم اسفند 1390ساعت 20:43  توسط احد علمی  |  نظر بدهید


 
 
 
 

موضوعات وبلاگ

 

لوگوی دوستان

 

درباره خودم


میاب دان بیر سس

ابوالفضل روزی طلب
اینجانب ابوالفضل روزی طلب در 13شهریور سال 1342 در روستای میاب از توابع شهرستان مرند متولد شده ام. از کودکی عاشق شعر و ادبیات و معارف دینی و قرآنی می باشم، امیدوارم به لطف الهی بتوانم خدمتی هر چند ناقابل به هموطنانم انجام داده باشم.
 

حضور و غیاب

 

اشتراک