معرفی دنبلان کوهی + ده نوع غذا و خوراکی

یاشیل وطن: مرندی و مخصوصا منطقه یامچی این شهرستان معدن دنبلان کوهی است. در این مطلب ضمن معرفی این محصول ارزشمند، 10 نوع غذا و خوراکی که با دنبلان کوهی تهیه میگردد، ارائه میشود.

طبقه بندی علمی

فرمانرو: قارچ ها
شاخه: قارچ های کیسه ای
زیرشاخه: قارچ های فنجانی
رده: پزیزومیست
راسته: پزیزالس
خانواده: دنبلانان

به انگلیسی ( Truffle ) نوعی قارچ خوراکی گرانقیمت و کمیاب است. این قارچ در گونه‌های مختلف به رنگ های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه است. در سال‌های پر باران و فصل پاییز و نیز از اول اسفند تا نیمه اول فروردین در مراتع رشد می‌کند . ولی لذیذترین نوع آن دارای پوسته سیاه‌ رنگ است . قارچ دنبالان از نظر تغذیه ای دارای 15 نوع پروتئین و ویتامین است  .بوی آن به آجیل بوداده شباهت فراوانی داشته و طعم بسیار قوی دارد به طوری که مصرف آن باعث گیجی و آرامش عجیبی شده و اعتیادآور است. این ماده غذایی گران قیمت که ورق بسیار نازکی از آن در کنار غذاهای بسیار گران بین المللی سرومی شود برای خوشمزه تر شدن در روغن خوابانده می شود. قابل توجه صادرکنندگان مواد غذایی کمیاب در مورد صادرات قارچ کاملاطبیعی و کوهستانی  است.

قارچ‌های دنبلان معمولاً دسته دسته در عمق 30 سانتیمتری در خاک و نزدیک به ریشه‌های گیاهان و درخت ها می‌رویند. کاشت آن ها نتیجه مفید نداده‌ است، ولی به حالت طبیعی در بسیاری از زمین های معتدل دیده می‌شوند و آن ها را به  وسیله سگ یا خوک پیدا می‌کنند.

دو نوع سیاه و سفید این قارچ گرانقیمت‌ترین قارچ‌های دنبلان زیرزمینی هستند. بیش‌ترین میزان مصرف قارچ دنبلان در رستوران ‌ها، صنایع غذایی، تهیه انواع سس‌ها و روغن ‌های معطر و نیز داروسازی است.

 قارچ همچنین مانع سرماخوردگی شود. قارچ شامل مقدار زیادی ارگوتیونین هم هست.

ارگوتیونین یک آنتی اکسیدان قوی است که برخلاف آنتی‌اکسیدان‌های دیگر در فرایند پخت و پز ازبین نمی‌رود، بنابراین شما می‌توانید با خیال راحت قارچ را بجوشانید و در سوپ بریزید بدون اینکه نگران از بین رفتن آنتی‌اکسیدان آن شوید.

بررسی ها نشان می دهند مصرف قارچ پخته و داغ می تواند عفونت های بدن را از بین ببرد و مصرف روزانه دو عدد قارچ پخته شده و داغ می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و یبوست و نفخ معده را نیز درمان کند.

. قارچ دنبلان به صورت همزیستی با ریشه ‌های درختان جنگلی به وجود می‌آید و در سطح تجاری در آزمایشگاه‌ها اقدام به تولید نهال آلوده به میسلیوم ‌های قارچ دنبلان می‌کنند و بعد کشت درختان را در زمین انجام می‌دهند. اندازه قارچ دنبلان از یک فندق تا اندازه یک پرتقال می‌باشد و شکلی شبیه سیب زمینی دارد. کشت و کار این قارچ‌ها در زمین‌هایی که بکر می ‌باشد هم موجب درآمد زایی افراد بومی می‌شود و هم طبیعت دچار دست خوردگی نمی‌شود.

قارچ دنبلان در بیشه‌های منطقه ارسباران به وفور یافت می‌شود. همچنین در بخش یامچی در شهرستان مرند نیز بسیار یافت می‌شود؛ و از محصولات اقتصادی این منطقه می‌باشد. دنبلان بخش یامچی دارای مرغوبیت بالایی هستند و بسیاری از اهالی شهر یامچی در خرید و فروش دنبلان حتی در بازارهای جهانی نیز نقش دارند، از همین رو نیروهای انتظامی و ارگان‌های دولتی یامچی پیدا کردن دنبلان را توسط افراد غیربومی در فصل دنبلان را ممنون کرده‌اند. قابل توجه است که دنبالان در زبان ترکی متورم معنی می‌دهد؛ بدین ترتیب که این قارچ در حین رشد خاک‌های بالای خود را اندکی بالا می‌آورد و اهالی از همین نشانه قارچ را پیدا می‌کنند. بعلاوه، همین نام با مسمی بر قدمت استفاده از این قارچ غذایی در منطقه ارسباران دلالت می‌کند. جالب است اشاره کنیم که tuber، ریشه لاتینی کلمه Truffle، نیز تورم یا برآمدگی معنی می‌دهد.

در جدول زیر میزان و مقدار دنبلان کوهی در یامچی در طول سال نشان داده شده است.

الان ملت مشغول شخم زدن تپه ماهور ها هستند.  قیمت این قارچ در منطقه ما فعلا 8500 هست

اما بعضی انها را به قیمت ( 70،000 تومان) به کشورهای حاشیه خلیج فارس می فروشند). به نقل از یک دانشجو سال اخر دکتری جامعه شناس )

ده نوع غذای ساده با دنبالان

1-پیتزای قارچ دنبالان: خمیر پیتزا را پهن کرده به سطح آن سس گوجه می زنیم، یک عدد پیاز رنده شده، مقداری قارچ دنبالان، یک عدد فلفل دلمه ای خرد شده، دو قاشق چایخوری پودر آویشن (اورگانو) نمک و فلفل به مقدار دلخواه را تفت داده روی خمیر می ریزیم به طوریکه تمامی سطح خمیر پر شود سپس داخل فر گذاشته پانزده دقیقه بعد از فر در آورده و سطح آن را پنیر پیتزا می پاشیم و به مدت پنج دقیقه داخل فر می گذاریم .

2- کباب قارچ دنبالان : ابتدا قارچ دنبالان را با مقدار کمی روغن مایع یا چربی گوسفند چرب کرده و کمی نمک و فلفل و پیاز رنده شده و آبلیمو به آن اضافه می کنم سپس روی سیم توری پهن کرده و با حرارت ملایم گاز یا زغال به مدت کوتاه کباب می کنیم.

3- املت دنبالان : مقداری دنبالان را با یک عدد پیاز خرد شده در روغن تفت می دهیم هنگامی که دنبالان ها در شرف پخته شدن بود چند عدد تخم مرغ را به آن اضافه می نماییم و پس از افزودن نمک و ادویه جات املت آماده می شود.

4-  دنبالان سرخ شده: دنبالان ها را در روغن کم (ترجیحا کره) به مدتی کوتاه سرخ کرده و به آن نمک، جعفری، سیر رنده شده و آبلیمو اضافه می کنیم و به حالت گرم صرف می نماییم.

5- خورشت قیمه دنبالان : خورشت قیمه را بدون گوشت آماده می نماییم، یک ربع قبل از آماده شدن دنبالان های خرد شده را به آن افزوده و منتظر می مانیم تا غذا آماده شود در انتها روی خورشت را با مقداری سیب زمینی سرخ شده می پوشانیم.

6- سوپ دنبالان: مقدار لازم دنبالان را با یک عدد سیب زمینی و یک عدد پیاز متوسط خرد کرده و همراه با دو لیوان آب یا آب گوشت روی اجاق می گذاریم تا کاملا بپزد سپس مقداری هویج، نمک، فلفل، آبلیمو به آن می افزاییم تا حدود ده دقیقه بجوشد. سوپ آماده است.

7- خوراک دنبالان: دو عدد سیب زمینی متوسط را خرد کرده با روغن تفت می دهیم و قبل از سرخ شدن 300 گرم دنبالان و دو عدد فلفل دلمه ای خرد شده را داخل آن ریخته و تفت می دهیم و مقداری پیاز داغ، زردچوبه، نمک، فلفل و یک قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی به آن می افزاییم بعد سه عدد تخم مرغ و در صورت نیاز کمی سیر روی آن می ریزیم بعد از مدت کوتاهی غذای ما آماده است.

8- آبگوشت دنبالان: کلیه موادلازم جهت پخت آبگوشت را آماده ساخته و مقدار کمی چربی گوسفند را به آن اضافه کرده و بجای گوشت از دنبالان استفاده می نماییم توضیح اینکه حدود سی دقیقه قبل از برداشتن آبگوشت دنبالان را با آن مخلوط می کنیم.

9- سالاد دنبالان: 200 گرم دنبالان را به مدت 10 دقیقه می جوشانیم بعد از سرد شدن تکه تکه کرده و با گوجه فرنگی، خیار و فلفل دلمه ای خرد شده مخلوط کرده و فلفل و نمک و سس مایونز یا آبلیمو به آن اضافه می نماییم. سالاد آماده است.

10-کتلت دنبالان: 300 گرم دنبالان چرخ کرده را با دو عدد سیب زمینی رنده شده و دو عدد تخم مرغ و مقدار لازم نمک، فلفل، زردچوبه و جوش شیرین مخلوط کرده و داخل تابه با روغن سرخ می نماییم.

ختم خبر/

تهیه: مهندس ن – کریمی