باغات زنوز

درباغات و حیاط خانه های زنوز انواع و اقسام میوه جات بعمل می آید که هر نوع آنها از کیفیت ویژه ای برخوردار هستند. بعضی از میوه جات ارزش اقتصادی دارند یعنی خانواده از محل فروش آنها گذران زندگی می کند که بصورت انبوه در باغات و حیاط خانه ها کشت و پرورش می یابند اما بعضی از میوه ها فقط در حد مصرف خانواده نگهداری می شوند و معمولا از هر میوه ای یکی دو درخت در باغات و حیاط ها یافت می شود بعضی از میوه های جنگلی هم در مناطق بخصوصی بصورت خودرو می رویند.

الف – میوه هایی که اقتصاد باغداران بر روی آنها استوار هستند که عبارتند از 1- سیب 2- زردآلو

3 – گردو 4- گلابی و…

ب – میوه هایی که بصورت محدود و صرفا برای مصرف خانواده کاشته شده اند که عبارتند از 1- آلو

2- آلوچه 3- به 4- آلبالو 5- گیلاس 6- بادام 7- فندق 8- هلو 9- سنجد 10- توت 11- انگور و…

ج – میوه های جنگلی مانند 1- گیج (زالزالک ) 2- بلوط 3- زریش ( زرشک ) و …

انواع سیب زنوز :

A- سیبهای تابستانه که عبارتند از :

1-موشگی 2- مورخوش 3-گیرده شیرین ( در دو نوع قرمز و سفید ) 4-ترش آلما 5- مرند آلماسی 6-آشیغ آلماسی 7- رستم علی آلماسی 8 – اسدکوهی 9-آغ آلما 10 – زونوزاخ آلماسی (در دو رنگ قرمز و سفید ) 11- قره یارپاق 12 – گلاب آلماسی و…

B – سیبهای پائیزه که عبارتند از :

1 -پائیزه آلماسی ( که همان سیب معروف زنوز است که زبانزد خاص و عام است و در خارج از زنوز به زونوز آلماسی معروف است این سیب خیلی خوش خوراک است برعکس سیبهای لبنانی نفخ آور نیست رنگ و مزه این سیب با توجه به دو درختی که بهم پیوند زده می شوند فرق می کند بنابر این انواع مختلفی از آنرا در باغات زنوز می توان مشاهده کرد این سیب محصول اختصاصی زنوز است و فقط در زنوز بعمل می آید آنهم در محدوده شهر و باغات اطراف رودخانه زنوز که میوه هایش از کیفیت بالایی برخوردار است مثلا در منطقه کفشن زنوز بعمل نمی آید …) از سیب زنوز علاوه بر اینکه در سردخانه و انبار ها نگهداری می کنند برای مصرف خانواده برگه هم درست می کنند و در زمستان می پزند که به آلما بیشمیشی معروف است و خیلی خوشمزه می باشد.

2 -قابالا (در دو نوع آغ قابالا و قره قابالا ) که ترش مزه است 3 – بالجه ئی ( خوشمزه و خوشرنگ ) 4 -سلطانی 5- پیر آلمان 6- آغ آلما 7- بشقابی 8- لبنانی (در دو نوع قرمز و سفید ) رقیب سر سخت سیب زنوز از نظر اقتصادی چون اکثر باغداران این سیب را جایگزین سیب زنوز می کنند وچون در خیلی از نقاط کشور بعمل می آید از روزی که پایش به ایران باز شد باعث شد سیب زنوز که حرف اول و آخر را می زد گوشه عزلت گزیند و باغداران زنوز با پدید آمدن رقبا از دیگر نقاط کشور دچار ضرر و زیان بشوند لازم است توضیح دهم که سیبهای لبنانی زنوز هم منحصر بفرد هستند و رقیب سیبهای دماوندی و با کیفیت تر از آنها هستند و این نشاندهنده خصوصیات منحصر به فرد آب و خاک پر برکت و آب و هوای دلنشین زنوز است که در آن همه چیز با کیفیتی بی نظیر بعمل می آید 9- سیب اسراییلی 10-مشهد آلماسی 11- مسکو آلماسی 12- امام علی آلماسی 13ـ داغ آلماسی 14- النگه 15- شیشه ای آلما و…

انواع زردآلوی زنوز :

کلا دو نوع هستند هسته تلخ و هسته شیرین که از دو طریق خودرو (خودوری ) و پیوندی (تبرزه) بعمل می آیند انواع خودرو آن عبارتند از 1-کبابی 2- بادامی 3-مخملی 4-معمولی و… انواع پیوندی هم عبارتند از1- آغ تبرزه 2- ساری تبرزه 3- قره تبرزه و…

از زردآلوی زنوز که معمولا از دهم تیر ماه می رسد در کارگاههای مخصوص که در تابستان دایر می شوند برگه و قیصی بعمل می آورند برای مصرف خانواده هم آنرا خشک می کنند که در زمستان پخته آن به” اریک خشابی ” معروف است و خیلی با لذت است بعنوان شبچره استفاده می کنند از هسته های شیرین و خشک شده آن هم در آجیل استفاده می کنند در قدیم از پوسته هسته ها بعنوان سوخت کرسی استفاده می کردند همینطور از زردآلو در درست کردن لواشک هم استفاده می کنند…

انواع گردو زنوز:

در هر باغی و یا حیاط خانه ای درختان گردو های کهنسالی را ملاحضه می کنید که باغداران فقط آب و کود می دهند مثل سیب که باید مرتب سمپاشی کنی و هرس کنی و خیلی کارهای دیگر نیست و محصولات خوبی هم می دهند که علاوه بر مصرف خانواده مازاد آنرا بفروش می رسانند انواع آن عبارتند از 1- عباد جویزی 2- محسن جویزی 3- کاغاذی جویز4- یاغلی جویز و …از آسیاب و خرد شده آن بهمراه پنیرصبحانه خوشمزه ای بوجود می آیدهمینطوراز گردوی آسیاب شده همراه پیاز داغ و زرشک در لای نوعی نان محلی که به مناسبتهائی مانند عید و مهمانیها درست میشود و به “گیرده چوره ک ” معروف است استفاده می کنند که خیلی خوشمزه است …

انواع گلابی زنوز:

درختان گلابی هم معمولا به تعداد درختان گردو در هر باغی یافت می شود که از آنهم علاوه بر فروش برگه هم درست می کنند و مثل برگه سیب در زمستان مورد استفاده قرار می گیرد و انواع آن عبارتند: 1- ترش آرموت 2- اندیرگانی 3- یارانقوش 4- پیغمبری 5 -عباسی 6- گلاب 7- شینگیت آوا 8-سققل 9-دوشیز 10-قیش آرمودی 11ـ مله چی (خوش خوراکترین و خوشمزه ترین نوع گلابی زنوز است که شاید نظیرش در هیچ جایی پیدا نشود) …

میوه هایی که بصورت محدود در باغها وجود دارند که برای مصرف خانواده هستند که اکثرا خشک می کنند و یا لواشک و مربا درست می کنند که عبارتند از :1- آلو ( در دو نوع زرد(ساری الی ) و سیاه (قره الی ) که از خشک شده آن در خورشتها و آشها استفاده می شود 2-آلوچه که از آن لواشک درست می شود و از خشک شده اش در خورشت و آش استفاده می کنند و انواع آن عبارتند از1- کوی الچه 2- ملس الچه 3- قیرمیزی الچه و…3- *به *که از آن مربا درست می کنند 4-آلبالو که از آن مربا و شربت درست می کنند 5-گیلاس در دو نوع آغ گیلاس و قره گیلاس 6-بادام در دو نوع هسته تلخ و هسته شیرین 7- فندق -توت -هلو که بصورت محدود معمولا در حیاط ها وجود دارند 8- سنجد که در بعضی باغها وجود دارد و انواع آن عبارتند از کشمشی و پان پان و ….9- انگور که از برگ آن دلمه و از نارس آن آبغوره درست می کنند و از آویزان کردن آن در اتاق یا انباری تاریک که “میلاخ “می گویند و در زمستان استفاده می کنند …

میوه های جنگلی زنوز عبارتند از:

گیج (زالزالک ) که بر خلاف زالزالک های مناطق دیگر که زرد رنگ هستند قرمز رنگ است و خوشمزه تر از آنها که بیشتر در شاه ناوار دره لری یافت می شود بلوط بیشتر در حاج صادق دره لری وجود دارد زریش(زرشک ) دردونوع قیرمیزی زریش و قره زریش در باغات و مناطقی مثل قیزیل دره یافت می شود و ممسیل و …

این مطلب توسط آقای توحید خالقی ارسال شده است .