شهید رحمت الله اوهانی زنوز


فرمانده محور عملیاتی لشگر مکانیزه 31 عاشورا اولین فرزند یک خانواده مذهبی در روستای زنوز مرند متولد شد و تحت تربیت پدرومادرش قرار گرفت . پس از طی مراحل کودکی ، در سن هفت سالگی در دبستان بابک(سابق) شهرستان مرند ، شروع به تحصیل کرد و تحصیلات خود را تا مقطع راهنمایی در مدرسة سعدی ادامه داد . به علت فقر مالی خانواده ، قادر به ادامه تحصیل نشد . تواضع بیش از حد او همگان را متعجب می کرد . در اواخر سال 1356 ، به خدمت سربازی رفت و بعد از آموزش مقدماتی در پادگان ( عجب شیر ) ، به بیرجند و از آنجا به تهران اعزام شد . زمانی که در تهران بود ، انقلاب اسلامی مردم ایران وارد مرحله ی حساس وسرنوشت سازی شده بود با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ، در شهریور ماه 1359 ، با کاروان متشکل از پاسداران وبسیجیان مرند ، عازم مناطق جنگی شد . پس از اتمام مأموریت ، مسئولیت هلال احمر مرند به وی واگذار شد . در سال 1360 ، با دومین اعزام کاروان سپاه تبریز به مناطق جنگی رفت و با مسئولیت فرمانده گروهان عملیاتی ، در شکست محاصره آبادان حضور داشت . پس از بازگشت به زادگاهش ، در مقابل اصرار اطرافیـان مبنـی بر ماندن در شهر می گفت : « از امام زمان خجالت می کشم که در اینجا بمانم . » به دنبال آن ، شهید اوهانی از هلال احمر مرند استعفا کرد و دوباره به جبهه رفت . در عملیات فتح المبین ، با سمت فرمانده گروهان در خدمت جنگ بود و پس از مرخصی کوتاهی ، دوباره به جبهه جنوب بازگشت . در عملیات بیت المقدس ، به عنوان مسئول محورخط در عملیـات شرکت داشت .شهید اوهانی در عملیات والفجر مقدماتی ، مسئولیت تیپ عاشورا را به عهده داشت . در عملیات والفجر 4 ، فرماندهی محور عملیاتی تیپ عاشورا با او بود و در عملیات خیبر ، محور عملیاتی لشکر عاشورا را اداره می کرد . در این عملیات بود که حمید باکری ، یکی از دوستان بسیار نزدیکش به شهادت رسید .سال 1364 ، در طی عملیات والفجر 8 ، در فاو زخمی شد و به ناچار چند روزی را در مرخصی بود ، ولی تحمل نیاورد و دوباره به منطقه عملیات بازگشت ، در حالی که هنوز زخمهایش مداوا نشده بود . رحمت الله در نامه های خود که برای اعضای خانواده می نوشت ، بسیار فروتن و متواضع بود و در تمام صحنه همی جنگ وانقلاب حاضر بود ونقش به سزایی داشت .. بعد از عملیات والفجر 8 که رحمت الله پس از مجروحیت به ناچار چند روزی را در مرخصی به سر برد ، علی رغم اصرار اطرافیـان برای شرکت در عملیاتهای کربلای 4 و 5 ، به منطقه بازگشت . در عملیات کربلای 4 بود که بر اثر اصابت ترکش خمپاره شصت در منطقه شلمچه ، در تاریخ 5 دی 1365 ، به شهادت رسید . پیکرمطهرش در روستای زنوز مرند به خاک سپرده شده است.

اسماعیل یکانی

از دانشمندان معاصر، ادیب و شاعر آزادیخواه، و قاضى عالیمقام در 1266 در قصبه یکان مرند متولد شد. تحصیلات خود را در ادبیات فارسى و عربى و فلسفه و منطق و فقه اصول و ریاضیات و هیئت در تبریز به اتمام رسانید. در جوانى جزو مدرسین درجه اول حوزه علمیه تبریز شد. پس از شروع نهضت مشروطیت وى در صف آزادیخواهان قرار گرفت و از ارکان اصلى نهضت مشروطیت در آذربایجان بود. در قیام آذربایجان علیه حکومت استبدادى محمد علیشاه به زعامت ستارخان و باقرخان. میرزا اسمعیل خان با سردار و سالار همکارى نزدیک داشت و در حقیقت مشیر و مشار آنها بود. بعد از سقوط تهران و خلع محمد علیشاه قاجار، وى در تبریز روزنامه مهم و معتبرى به نام تبریز دائر کرد. پس از چندى روزنامه را به میرزا حسین خان کمال واگذار کرد و خود به تهران آمد و با غالب جرائد آزادیخواه و تندرو همکارى مى‏نمود. در 1299 در دولت میرزا حسن پیرنیا مدیریت و مسؤولیت روزنامه نیمه رسمى ایران به او واگذار شد و قریب یک سال روزنامه ایران را به طور یومیه انتشار مى‏داد. پس از آن همکارى مطبوعاتى خود را با مجله طوفان آغاز نمود و سلسله مقالاتى در زمینه تجددخواهى در آنجا تحریر و چاپ کرد. یکانى در 1306 به دعوت على‏اکبر داور به شغل قضایى اشتغال ورزید و مستشار دیوان جزاى عمال دولت (دیوان کیفر) شد. در محاکمات تیمورتاش در 1311 یکى از قضات محاکمه کننده بود. در 1321 در محاکمه مختارى و عمال نظمیه رأى دادگاه او را انشاء کرد و تحقیقا اساس محاکمه توسط او انجام گرفت. در 1323 یکانى رئیس کل دیوان کیفر شد و چند سالى در آن سمت بود تا به ریاست شعبه تمیز منصوب شد. آخرین سمت قضایى او ریاست دادگاه تجدیدنظر انتظامى قضات بود. یکانى یکى از دانشمندان بزرگ ایران بود و شعر هم مى‏سرود. آثار فراوانى از خود باقى گذارد از جمله کتاب مبسوطى به نام نادره ایام خیالى دیگر فرهنگ منظوم فارسى و فرانسه است. کسروى کتاب دین و شئون را نوشته او مى‏داند که شیخ اسدالله ممقانى به نام خود چاپ کرده است. وى یکى از خوشنویسان درجه اول در خط نستعلیق بود و مرقعاتى که از وى باقیمانده حکایت از این حقیقت دارد. یکانى در 1353 در هشتاد و نه سالگى در تهران درگذشت. در اواخر عمر از قدرت جسمانى و حافظه قوى برخوردارى کامل داشت. بهترین و صالح‏ترین شخص براى تنظیم تاریخ کامل مشروطیت ایران بود که متأسفانه این امر مهم را انجام نداد. یکى از فرزندان وى علم طبابت آموخت و پزشک و جراحى انساندوست بود که در بیمارستان بانک ملى سمت‏هائى احراز کرد. فرزند دیگر وى علم حقوق خواند و در شهردارى تهران مقام مدیر کلى گرفت.

پرفسور محمد حسین مرندیان

فرهیخته شهرمان مرند؛ افتخار ایران زمین، محمد حسین در سال 1315 در مرنددیده به جهان گشود,. با وجود70سال سن دست از خدمت به جامعه پزشکی بر نداشته ود ر خدمت تشنگان علم ومعرفت می باشند. ایشان عضو انجمن پزشکان کودکان ایران می باشندانترنای بیمارستان پارس، متخصص کودکان از فرانسه ، استاد نمونه دانشگاه شهید بهشتی که عمری را در جنوب شهر تهران سالیان دراز در بخش کودکان بیمارستان لقمان حکیم به بیماران مستمند و دردمند خدمت میکرده و با وجود بازنشستگی از سه سال قبل هنوز بطور رایگان روزهای سه شنبه هر هفته در بیمارستان لقمان به دانشجویان پزشکی خدمت گذار می باشد و «آخرین مطالب ژنتیک »را در دست تهیه و چاپ دارند .جناب آقای پرفسور محمد حسین مرندیان متخصص اطفال علی رغم گذشت سالها از بازنشستگی ایشان ولی کماکان با نیت و انگیزه خیرخواهانه و بدون چشم داشت مالی ومادی، در جهت ارائه خدمات درمانی به بیماران و همچنین در جهت تعالی علم و دانش پزشکی تلاش وافری می نمایند که لازم است ضمن تجلیل از این استاد فرزانه و گران سنگ، شیوه وروش ایشان راالگویی مثبت تلقی و قدردان باشیم .
قسمت کوچکی از ارادتمندی ایشان به اهل بیت و انسان دوستی ایشان را به زبان یکی ازشاگردانش:روز 28 صفر بود .کشیک اینترنی اطفال بودم ..صبح زنگ زدند پایون که بیابید پروفسور داره بیمارها را ویزیت می کنه .پروفسور مرندیان پیرمرد 70 ساله ای بود که از اساتید بازنشسته دانشگاه محسوب می شد (حسین می گفت تو کودکی پروفسور او را از مرگ نجات داده) که تیپ اکادمیک داشت ..کروات می زد قهوه می خورد ..معمولا دوشنبه ها یکساعتی می امد و یکساعت در کلاس بیماریها و گرافی ها راتوضیح می داد..ولی ان روز دوشنبه نبود ..روز تعطیل ..ساعت هفت صبح پروفسور بیمارستان چیکار می کنه.؟
من وعلی دوان دوان رفتیم بخش ..از راهرو رد می شدیم پروفسور را دیدیم که داشت کودکی را معاینه می کرد .ولی قیافه اش با روزهای دیگر فرق داشت .کرواتش را نبسته بود . با یک حزن وسکوت همه کودکان را تا ساعت دو بعد از ظهر معاینه کرد ..تنها ده دقیقه استراحت کرد( انهم با استکان چایی ویک تیکه نان بربری و پنیر) ….برایم سوال بود ..از رزیدنتها پرسیدم :چی شده ..که پروفسور امروز اینطوری امده ..رزیدنت ارشد گفت : پروفسور به احترام پیامبر امروز امده بود وکودکان را ویزیت کرد…

پروفسور جبار خلفی(استاد)


پروفسور جبار خلفی در سال 1331 در شهرستان مرند در استان آذربایجانشرقی متولد شد و تحصیلات متوسطه را در شهرستان مرند به پایان رساند ، مدرک لیسانس را از دانشگاه تبریز(در سال 1354)، فوق لیسانس از دانشگاه منچستر انگلستان(1355)و مدرک دکتری را نیز از دانشگاه منچستر انگلستان(درسال 1357 ) اخذ نمود. از اسفند ماه سال 1357 در دپارتمان شیمی دانشکده علوم دانشگاه ارومیه بعنوان استاد یار شیمی آلی شروع به کار نمود ، در سال 1371 به مرتبه دانشیاری و در سال 1378 به مرتبه استادی ارتقاء یافت و هم اینک بعنوان هیئت علمی در گروه شیمی دانشکده علوم دانشگاه ارومیه مشغول به فعالیت می باشند .

دکتر اسماعیل حسن زاده

دکتر اسماعیل حسن زاده به سال 1348ش. در روستای ارسی از توابع شهرستان مرند در استان آذربایجان شرقی متولد شد . تحصیلات 4 سال دوره ابتدایی را در مدرسه زادگاه خود گذراند و در پی مهاجرت خانواده به مرند ، کلاس پنجم را در دبستان نور اسلام به پایان رساند . دوره راهنمایی تا متوسطه را به ترتیب در مدرسه لقمان حکیم و دبیرستان شهید حسن زاده مرند گذراند .
در سال 1367ش. در رشته تاریخ دانشگاه شهید بهشتی پذیرفته شد و در سال 1371ش. به دریافت مدرک کارشناسی نائل آمد . دوره کارشناسی ارشد را در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گذراند و در سال 1373ش. از پایان نامه خود با عنوان «روابط خارجی آق قویونلوها» دفاع کرد .
مقطع دکتری را در سال 1374ش. در دانشگاه شهید بهشتی آغاز کرد و در سال 1380ش. از پایان نامه خود با عنوان «نقش فرهنگ سیاسی نخبگان در خود کامگی شاهان از قرن چهارم تا ششم هـ . ق.» دفاع کرد و به اخذ درجه دکتری نائل آمد .
سوابق آموزشی
دکتر حسن زاده تدریس را از دبیرستان های تهران در سال 1371ش. آغاز کرد . با پذیرش در مقطع دکتری و در حین تحصیل به تدریس در دانشگاه آزاد واحد شبستر و مرند و نیز گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی اشتغال داشت . ایشان پس از خاتمه تحصیلات به عضویت هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه الزهرا پذیرفته شد و هم اکنون در دوره تخصصی خود یعنی قرون چهارم تا ششم تاریخ ایران مشغول به تدریس است .
سوابق پژوهشی
ایشان پژوهش را از همکاری با مرکز اسناد انقلاب اسلامی آغاز کرد و مدتی مدیر گروه تاریخ منطقه ای مرکزاسناد انقلاب اسلامی بود . در حال حاضر با پژوهشکده امام خمینی همکاری دارد . همین امر سبب شد حوزه مطالعات وی به دو بخش تاریخ میانه ایران و تاریخ معاصر از سال 1340ش. تا انقلاب اسلامی تقسیم شود. هم اکنون نیز مدیریت داخلی مجله علمی - پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا را بر عهده دارد .
تالیفات ایشان:
- تاریخ ترکمانان قراقویونلو و آق قویونلو در ایران – تهران ، سمت
- تاریخ مرند از مشروطه تا انقلاب اسلامی - زیر چاپ
- تحلیلی بر پیدایش و تکوین حزب ملل اسلامی - زیر چاپ.
دکتر حسن زاده درباره تاریخ و نقد تاریخی معتقد است:
مطالعات و پژوهش های تاریخی بدون توجه جّدی به مقوله نقد و نقد تاریخی میسر نخواهد شد . نقد تاریخی به دلیل بهره مندی از شیوه های مختلف ، خواننده را به لایه های گوناگون متن رهنمون می کند. این لایه ها چنان در هم پیچیده شده است که خواننده در نگاه سطحی تصور می کند آنچه مورخ می گوید ، همین است که درقالب حروف ،کلمات و جملات آمده اند . اما مهم تر از آنها اندیشه نهفته در لایه های مختلف متن است . اگرلایه ها و سطوح متون تاریخی را همچون متون فلسفی به لایه های پیچیده شده پیاز تشبیه کنیم بی راهه نرفته ایم . رشته ای که می تواند این لایه های بافته شده را از هم جدا سازد ، نقد تاریخی است که متاسفانه در کشور ما مهجور مانده است. پیش زمینه رونق نقد تاریخی ، نقد مطالعات و پژوهش های تاریخی است. برای مثال درک تاریخی محققانی که مطالعات گسترده در باره جامعه شناسی تاریخی یا اندیشه سیاسی دارند با کسانی که به رشته های دیگر تسلط چندانی ندارند متفاوت خواهد بود. زیرا عالمی که علاوه بر تاریخ به علوم دیگر نظیر جامعه شناسی یا علوم سیاسی مسلط است ، در باز کردن لایه ها و کشف سطوح مختلف وقایع تاریخی ، توفیق بیشتری خواهد یافت .